Τευχος 41


Πέντε μικρές πράσινες παγίδες

Δεν είναι πάντα φιλικό για το περιβάλλον και τον άνθρωπο ό,τι είναι οικολογικό

ΡΕΠΟΡΤΑΖ:Μάνος Χαραλαμπάκης manosh@dolnet.gr

Οι λάμπες χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης έχουν μέσο όρο ζωής περίπου 10 φορές μεγαλύτερο σε σύγκριση με τις κοινές λάμπες. Εάν μία οικογένεια αντικαταστήσει όλες τις λάμπες του σπιτιού της με τις χαμηλής κατανάλωσης, θα καταναλώνει έως και 5 φορές λιγότερο ηλεκτρικό ρεύμα.

Oι οικονομικοί λαμπτήρες προσφέρουν κέρδος στα νοικοκυριά αλλά και στο περιβάλλον, αφού εκλύονται μικρότερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Οι ειδικοί όμως συνιστούν στους καταναλωτές να είναι προσεκτικοί διότι οι λαμπτήρες χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης κρύβουν και μικρές πράσινες παγίδες.



«Οι οικονομικές λάμπες που είναι γυμνές, που φαίνεται δηλαδή ο σωλήνας τους, δεν θα πρέπει να τοποθετούνται οπουδήποτε. Έχουμε κάνει μετρήσεις και έχουμε διαπιστώσει ότι εκπέμπουν ακτινοβολία που μπορεί να μας προκαλέσει προβλήματα όταν βρίσκονται σε απόσταση περίπου 20 εκατοστά από το πρόσωπό μας. Συνεπώς δεν θα πρέπει να τις τοποθετούμε σε γραφεία και γενικά σε χώρους μελέτης», λέει στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Κυτταρικής Βιολογίας και Ραδιοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Λουκάς Μαργαρίτης.

Ο καθηγητής προσθέτει πως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να αγοράζουμε οικονομικές λάμπες. «Αυτού του τύπου λάμπες, τις γυμνές οικονομικές, μπορούμε να τις τοποθετήσουμε σε μία πιλοτή, για παράδειγμα. Εκεί δεν θα υπάρχει πρόβλημα».

Σημειώνεται ότι προ μηνών η Υπηρεσία Προστασίας Υγείας στη Βρετανία (Ηealth Ρrotection Αgency) είχε συστήσει στους πολίτες σε περίπτωση που χρησιμοποιούν οικονομικές λάμπες σε γραφεία να προτιμούν αυτές που μοιάζουν με τις κοινές και όχι τις γυμνές, έτσι ώστε να αποφύγουν δερματικά προβλήματα από την υπεριώδη ακτινοβολία.

Τόσο η Υπηρεσία Προστασίας Υγείας στη Βρετανία όσο και ο καθηγητής κ. Μαργαρίτης τονίζουν ότι σε περίπτωση που οι λάμπες είναι μακριά από το πρόσωπό μας δεν υπάρχει κανένας λόγος αντικατάστασης και κίνδυνος για την υγεία.

Οι λάμπες χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης κρύβουν ακόμη μία παγίδα: περιέχουν μικρή ποσότητα υδραργύρου- 6-8 mg-, ο οποίος είναι τοξικός. Η ποσότητα αυτή είναι ακίνδυνη εφόσον η λάμπα δεν σπάσει μέσα στο σπίτι. Διαφορετικά, χρειάζεται προσοχή στο πώς θα τον μαζέψει κανείς.

Δεν πρέπει να τον πιάσουμε με γυμνά χέρια ούτε με ηλεκτρική σκούπα. Θα πρέπει να τον μαζέψουμε με γάντια ή με ένα πανί. Και στη συνέχεια να αερίσουμε τον χώρο.

Πρόβλημα για το περιβάλλον θα υπάρξει, σημειώνουν οι ειδικοί, σε περίπτωση που μεγάλες ποσότητες από λαμπτήρες χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης καταλήγουν στις χωματερές και ακόμα χειρότερα σε ανεξέλεγκτες χωματερές. Κι αυτό διότι θα συσσωρευτεί μεγάλη ποσότητα υδραργύρου. Αντίθετα, αυτό που πρέπει να κάνουν οι πολίτες είναι να δίνουν προς ανακύκλωση τις οικονομικές λάμπες. Ανακύκλωση τέτοιων λαμπτήρων κάνει η Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε. (www. electrocycle.gr, τηλ.: 21 5319 780), απ΄ όπου μπορεί κανείς να πάρει πληροφορίες.

ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΑΜΠΤΗΡΕΣ

Έχουν ενεργειακό κέρδος και εκπέμπουν λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα, αλλά δημιουργούν πρόβλημα όταν οι σωληνώσεις τους είναι γυμνές

Κινδύνους για το περιβάλλον μπορεί να εγκυμονούν και άλλα πράσινα αντικείμενα. Οι πλαστικές σακούλες αντικαταστάθηκαν και στην Ελλάδα από άλλα υλικά, όπως οι βιοδιασπώμενες που καταστρέφονται στο περιβάλλον έπειτα από μερικούς μήνες. Οι περιβαλλοντολόγοι όμως λένε ότι οι κίνδυνοι για το περιβάλλον δεν έχουν εκλείψει. «Έτσι δεν λύνεται ριζικά το πρόβλημα. Αυτές οι σακούλες μπορούν και πάλι να παγιδεύσουν ζώα στη θάλασσα», τονίζει ο δρ περιβαλλοντολόγος- πρόεδρος στην Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης κ. Φίλιππος Κυρκίτσος.

Συμπληρώνει δε πως δραστική λύση αποτελεί η σακούλα πολλαπλών χρήσεων που επαναχρησιμοποιείται. Η χάρτινη, πάνινη ή κατασκευασμένη από άλλο ανθεκτικό υλικό.

Τα απορρυπαντικά

Προσοχή θα πρέπει να δείχνουν οι καταναλωτές και όταν αγοράζουν καθαριστικά, τα οποία διαφημίζονται ως οικολογικά ή φιλικά προς το περιβάλλον. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι είναι 100% ακίνδυνα. Συνήθως περιέχουν σημαντικά λιγότερες ποσότητες χημικών σε σχέση με τα κοινά καθαριστικά. Η συμβουλή των ειδικών προς τους πολίτες είναι να ελέγχουν τις ετικέτες με τα συστατικά.

Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι από τα λιγότερο ρυπογόνα μαζί με τα υβριδικά, αφού δεν εκπέμπουν καθόλου διοξείδιο του άνθρακα. Ωστόσο, ειδικοί έχουν διατυπώσει ενστάσεις για το πόσο πράσινα είναι. Όπως λένε, μπορεί να μην έχουν άμεση εκπομπή CΟ2, αλλά έμμεση. Έρευνα που είχε γίνει στην Αμερική σε δύο μάρκες ηλεκτρικών αυτοκινήτων, είχε δείξει πως όταν το ηλεκτρικό ρεύμα που χρησιμοποιούσαν προερχόταν από εργοστάσια που λειτουργούσαν με άνθρακα, υπήρχαν μεγαλύτερες εκπομπές CΟ2. Βεβαίως υπάρχει η δυνατότητα να μην εκπέμπουν ρύπους όταν η φόρτιση γίνεται με φωτοβολταϊκά.

Φόβοι για το βιοντίζελ

Προέρχεται από φυτικά έλαια και ζωικά λίπη και στόχος των ειδικών είναι με τη χρήση του ως καυσίμου να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Πρόκειται για το βιοντίζελ.

Τα τελευταία χρόνια ωστόσο πυκνώνουν οι ενστάσεις από τους ειδικούς και περιβαλλοντικές ομάδες, αφού, όπως λένε, η παραγωγή του μπορεί να επιβαρύνει το περιβάλλον. Ένας από τους φόβους τους είναι ότι οι μεγάλες ανάγκες για βιοντίζελ θα έχουν ως αποτέλεσμα να αποψιλωθούν δάση με φοίνικες καθώς και άλλες καλλιέργειες με καλαμπόκι ή σόγια που κανονικά θα κάλυπταν διατροφικές ανάγκες. Συνέπεια όλων των παραπάνω, προσθέτουν, θα είναι να αυξηθούν και οι τιμές αυτών των προϊόντων.

Ο υδράργυρος τους έστειλε στο νοσοκομείο

ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ παράγεται μεγάλος αριθμός οικονομικών λαμπτήρων, με αποτέλεσμα να λειτουργούν και πάλι εγκαταλειμμένα μεταλλεία υδραργύρου (φωτό αριστερά), αφού αυτό το στοιχείο χρησιμοποιείται για την κατασκευή τους. Σε εξετάσεις που έγιναν πρόσφατα σε Κινέζους που απασχολούνται σε αυτά τα εργοστάσια διαπιστώθηκε ότι είχαν υψηλές συγκεντρώσεις υδραργύρου στο σώμα τους, αναφέρεται σε δημοσίευμα των «Sunday Τimes». Σε ρεπορτάζ μάλιστα αναφερόταν πως στο εργοστάσιο της εταιρείας Νanhai Feiyang 68 από τους 72 εργάτες είχαν τόσο υψηλές συγκεντρώσεις του τοξικού υδραργύρου που ζητήθηκε να νοσηλευτούν σε νοσοκομείο.

ΤΑ ΝΕΑ, 6/5/2009

επιστροφή