Τευχος 3



H διαφήμιση βλάπτει την υγεία

ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΗΤΣΟΣ

«Ο καπιταλισμός χρειάζεται τον καταναλωτισμό προκειμένου να επιβιώσει. Αν απαλλαγούμε από τη διαφήμιση, θα απαλλαγούμε από τον καταναλωτισμό, και στη συνέχεια από τον καπιταλισμό». Σούζαν, 63 ετών, κάτοικος Παρισιού.


«Πωλούμαι!». Ένα γκράφιτι καλύπτει τη διαφήμιση της εταιρείας ρούχων Naf Naf


H σκέψη της Σούζαν είναι απλή «τολμάμε να πούμε, απλοϊκή». Συγκροτούμε μια ομάδα αποφασισμένων αντικαπιταλιστών, αγοράζουμε καμιά εκατοστή σπρέι, βούρτσες και μαρκαδόρους και την πέφτουμε στις διαφημίσεις των μεγάλων εταιρειών. Επειδή δεν είμαστε πολλοί, και επιπλέον δεν θέλουμε να περάσουμε τους επόμενους μήνες στη στενή, προτιμάμε να υπονομεύουμε το σύστημα σε ώρες που δεν κυκλοφορεί πολύς κόσμος. Ο αγαπημένος μας χώρος είναι το μετρό: κατεβαίνουμε στους σταθμούς αργά το βράδυ, περιμένουμε να απομακρυνθούν οι επιβάτες και εξαπολύουμε επιθέσεις ακριβείας εναντίον επίλεκτων στόχων. Για παράδειγμα, σε μια αφίσα της ταινίας «Shrek 2» γράφουμε: «H διαφήμιση κάνει κακό στην υγεία».

Βάνδαλοι; Τρομοκράτες; Τίποτα απ'αυτά, απαντά ο 32χρονος Αλεξάντρ Μπαρέ. «Αισθάνομαι πως οι διαφημιστές με έχουν συλλάβει ως όμηρο, και αυτός είναι ο μόνος τρόπος να ακουστεί η φωνή μου». Ο καπιταλισμός δεν δείχνει να πτοείται. Τα θεμέλιά του δεν φαίνεται (ακόμα) να τρίζουν. Οι εταιρείες που βρίσκονται στο στόχαστρο αυτού του κινήματος, όμως, δεν το διασκεδάζουν. Και δύο απ'αυτές, ο διαφημιστικός γίγαντας Publicis και ο κρατικός φορέας μεταφορών RATP, αποφάσισαν να λάβουν μέτρα. Σήμερα αρχίζει στο Παρίσι η δίκη 62 ακτιβιστών, από τους οποίους ζητείται αποζημίωση 980.000 ευρώ για φθορά ξένης ιδιοκτησίας. Ο Αλεξάντρ βρίσκεται ανάμεσά τους. H Σουζάν, όχι. H δική της ομάδα έχει καταφέρει να παραμείνει ασύλληπτη, παρ' όλο που έχει επεκτείνει τη δράση της και σε άλλες γαλλικές πόλεις.

Σύμφωνα με τον φιλόσοφο και καθηγητή Βενσάν Σεσπεντές, που έχει γράψει πολλά βιβλία για τις επιπτώσεις της διαφήμισης στους νέους ανθρώπους, ένας μέσος Παριζιάνος εκτίθεται ημερησίως σε 2.500 διαφημίσεις, γεγονός που προκαλεί απληστία, αποξένωση και κατάθλιψη. «H διαφήμιση», σημειώνει, «αλλοιώνει εντελώς την εικόνα που έχουν οι νέοι άνθρωποι για τις γυναίκες. Ένας από τους μαθητές μου έλεγε τις προάλλες ότι όλες οι λευκές γυναίκες είναι πουτάνες επειδή είναι έτοιμες να κοιμηθούν μαζί σου για ένα γιαούρτι». Δικαιολογεί όμως αυτό τους βανδαλισμούς; Θα μπορούσε, ας πούμε, κάποιος που ενοχλείται από τον αριθμό των αυτοκινήτων στους δρόμους να αρχίσει σε ένδειξη διαμαρτυρίας να σκάει λάστιχα;

Το δικαστήριο αναμένεται να κρίνει ένοχους τους κατηγορούμενους «με τους οποίους φέρεται να διαφωνεί και το 75% της κοινής γνώμης». Το κίνημα κατά των διαφημίσεων μπορεί όμως να υποστηρίξει ότι κατήγαγε μια, μικρή έστω, νίκη. Ο RATP αποφάσισε να απελευθερώσει για το επόμενο δεκαήμερο χώρο σε 47 διαφημιστικές πινακίδες που βρίσκονται σε 24 σταθμούς, ώστε να μπορέσει ο καθένας να γράψει ό,τι θέλει. Θα εκτονωθεί έτσι η αντικαπιταλιστική οργή; Δύσκολο. Όταν χρησιμοποιείς τα όπλα που σου δίνει ο εχθρός σου, ουσιαστικά παραδέχεσαι την ήττα σου.

ΤΑ ΝΕΑ , 10/03/2004


επιστροφή