Τευχος 18

ΤΟ ΑΚΡΙΒΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΦΕΡΝΕΙ «ΑΝΕΜΟ» ΣΤΗΝ ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Kαθώς το κόστος του μαύρου χρυσού εκτινάσσεται στα ύψη και η εξάρτηση της χώρας από το πετρέλαιο μεγαλώνει, μεγάλοι όμιλοι από την Eλλάδα και το εξωτερικό ποντάρουν στα κέρδη που «βλέπουν» στην αιολική ενέργεια

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΥΛΕΡΕΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΙΝΤΙΚΑΚΗΣ

Τουλάχιστον επτά από τους παγκοσμίως μεγαλύτερους ομίλους στον χώρο της ενέργειας, άλλοι τόσοι μεγάλοι ελληνικοί όμιλοι, αλλά και εκατοντάδες άλλοι Έλληνες επιχειρηματίες από διαφορετικούς χώρους, συνωστίζονται στα γραφεία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, προκειμένου να πάρουν τις άδειες - διαβατήρια που θα τους εξασφαλίσουν την είσοδο στην πολλά υποσχόμενη ελληνική αγορά αιολικών πάρκων. Τη στιγμή αυτή, και παρά το γεγονός ότι η εγκατεστημένη ισχύς στην Ελλάδα είναι ακόμη μικρή (δεν υπερβαίνει τα 650 μεγαβάτ), ο ετήσιος τζίρος που πραγματοποιούν οι εταιρείες του χώρου υπολογίζεται συνολικά στα 100 εκατ. ευρώ και εκτιμάται ότι μέχρι το 2010 θα έχει υπερδιπλασιαστεί.

Από ελληνικής πλευράς, στον χορό έχουν ήδη μπει οι Όμιλοι Μυτιληναίου, Κοπελούζου, Ελληνικής Τεχνοδομικής, ΓΕΚ - TEPNA, J&Ρ - ΑΒΑΞ, ενώ στο παιχνίδι ετοιμάζονται να μπουν και επιχειρηματικές δυνάμεις από χώρους που δεν έχουν καμία συγγένεια με αυτόν της ενέργειας, όπως είναι ο εφοπλιστικός Όμιλος Ρέστη και ο Όμιλος πληροφορικής της Infoquest. Από πλευράς ξένων, τρεις ισπανικές επιχειρήσεις ενέργειας - η Iberdrola, η Acciona και η Gamesa -, η EdF (ο μεγαλύτερος παραγωγός ενέργειας της Γαλλίας και της Ευρώπης), η γερμανική ΑΒΒ, η Eurus από την Ιαπωνία, αλλά και η E2 (η δανέζικη ΔΕΗ), έχουν ήδη στήσει τις ανεμογεννήτριές τους σε πολλές ελληνικές κορυφογραμμές, τόσο στην ενδοχώρα όσο και σε νησιά. Σύμφωνα δε με εκτιμήσεις στελεχών από τις ξένες αυτές εταιρείες, οι επενδύσεις θα αυξάνονται με πολλαπλάσιους ρυθμούς στα επόμενα χρόνια, καθώς η Ελλάδα με το πλούσιο και ανεκμετάλλευτο ακόμη αιολικό της δυναμικό έχει ήδη μπει στην «πρώτη γραμμή» των επενδυτικών τους σχεδίων.

Ο συνωστισμός αυτός και το ξαφνικό ενδιαφέρον για τα αιολικά πάρκα δεν είναι, βέβαια, τυχαίος. Πρόκειται για μια χρυσοφόρα επένδυση με σίγουρο πελάτη, τον Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΣΜΗΕ), και ταυτόχρονα με υψηλά καθαρά κέρδη που μπορούν να φθάσουν μέχρι και το 70% του συνολικού ετήσιου τζίρου! Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ένα αιολικό πάρκο εγκατεστημένης ισχύος 36 μεγαβάτ, που κόστισε 41 εκατ. ευρώ, μπορεί να παράξει σε ετήσια βάση 80.000 μεγαβατώρες, τις οποίες με σημερινές τιμές θα πουλήσει προς 73 ευρώ τη μία, εισπράττοντας έτσι συνολικά 5,84 εκατ. ευρώ. Τα ετήσια λειτουργικά έξοδα του συγκεκριμένου αιολικού πάρκου (εργατικό προσωπικό μόλις 5 άτομα, συντήρηση και λειτουργία, τέλη χρήσης στον οικείο δήμο) αντιστοιχούν περίπου στο 30% του συνολικού του τζίρου.

Βεβαίως, τα κέρδη αυτά δεν θα μπουν στα ταμεία της επιχείρησης από την πρώτη χρονιά λειτουργίας της, αλλά θα απαιτηθούν περίπου 8 χρόνια προκειμένου να αποσβεστεί το κόστος της επένδυσης. Επισημαίνεται ότι για κάθε μεγαβάτ, το κόστος αγγίζει το 1 εκατομμύριο ευρώ. Μετά την οκταετία, πάντως, τα ετήσια μεικτά κέρδη που θα βάζει στα ταμεία της η συγκεκριμένη επιχείρηση, θα ανέρχονται σε περίπου 4,09 εκατ. ευρώ.

H μάχη των αδειών

Ενδεικτικό του επιχειρηματικού συνωστισμού για την απόκτηση των αδειών για την παραγωγή αιολικής ενέργειας, είναι και το γεγονός ότι έχουν υποβληθεί επιχειρηματικά σχέδια που αντιστοιχούν σε εγκατεστημένη ισχύ άνω των 25.000 μεγαβάτ, η οποία ισοδυναμεί με το διπλάσιο της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος που διαθέτει από κάθε μορφή ηλεκτρικής ενέργειας (λιγνίτη, πετρέλαιο, φυσικό αέριο και υδροηλεκτρικά) η ΔΕΗ! Από τις άδειες αυτές αναμένεται να εγκριθεί μακροπρόθεσμα το ένα δέκατο, δηλαδή 2.500 μεγαβάτ, που αντιστοιχούν στο 23% της συνολικής ισχύος της ΔΕΗ.

Ταυτόχρονα, τα διαθέσιμα «φιλέτα» της αγοράς, δηλαδή οι περιοχές της χώρας στις οποίες η συχνότητα και η ένταση των ανέμων μπορούν να εξασφαλίσουν τη λειτουργία ενός πάρκου για πολλούς μήνες τον χρόνο (τέτοιες είναι οι Κυκλάδες, η Εύβοια και η Πελοπόννησος), έχουν περιορισθεί σημαντικά, και η μάχη για την απόκτηση των «καλών θέσεων» γίνεται ολοένα πιο έντονη.

Επιπλέον, οι διαδικασίες για να αποκτήσει κανείς άδεια είναι χρονοβόρες. Πρέπει να προηγηθούν πολύμηνες μετρήσεις του αιολικού δυναμικού μιας περιοχής από ειδικούς, είτε του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) είτε από τις δύο ιδιωτικές εταιρείες που υπάρχουν σήμερα στην ελληνική αγορά (μια σοβαρή επένδυση απαιτεί μετρήσεις διάρκειας πολλών μηνών), προκειμένου να δοθεί άδεια για παραγωγή αιολικής ενέργειας. Επισημαίνεται ότι το παιχνίδι με τις καταμετρήσεις του αιολικού δυναμικού θα γίνει ακόμη πιο περίπλοκο, καθώς όλοι οι μεγάλοι «παίκτες» ετοιμάζονται να στήσουν δικές τους υπηρεσίες, οι οποίες θα παρέχουν τη λεγόμενη «διαπίστευση» του αιολικού δυναμικού της περιοχής στην οποία σχεδιάζουν να επενδύσουν. Αυτό, όμως, εγκυμονεί τον κίνδυνο, όπως λένε άνθρωποι της αγοράς, οι καταμετρήσεις να είναι ελλιπείς ή και εικονικές, τουλάχιστον μέχρι να αποκτήσουν την άδεια. Πέραν, όμως, από τις χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες - που μπορεί να έχουν μειωθεί, αλλά εξακολουθούν να είναι μεγάλες - στη μάχη για την εξασφάλιση αδειών μπαίνει και ο παράγοντας του αθέμιτου ανταγωνισμού. Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ενδιαφερόμενοι επιχειρηματίες, οι οποίοι πραγματοποιούν επί μήνες τις απαραίτητες μετρήσεις για τον εντοπισμό της περιοχής και την καταμέτρηση του αιολικού της δυναμικού, διαπιστώνουν ότι κάποιοι ανταγωνιστές τους, έχοντας στα χέρια τους κάποια «εικονική καταμέτρηση», έχουν ήδη υποβάλει αίτηση για αιολικό πάρκο στην ίδια ακριβώς περιοχή!

Συχνά, λοιπόν, ο επενδυτής που θέλει να επισπεύσει τις διαδικασίες, προτιμά να μπει ως στρατηγικός εταίρος σε επιχείρηση που διαθέτει ήδη άδεια λειτουργίας αιολικού πάρκου. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Iberdrola, η οποία, αντί να ψάχνει τρόπο να μπει στην ελληνική αγορά αιολικής ενέργειας, εξαγόρασε ποσοστό στο μετοχικό κεφάλαιο του μεγαλύτερου Έλληνα «παίκτη», της εταιρείας X. Ρόκας. Το παράδειγμά της μιμήθηκε πρόσφατα η επίσης ισπανική Acciona, η οποία εξαγόρασε τη συμπατριώτισσά της Cesa, που διέθετε μαζί με Έλληνες επιχειρηματίες ένα από τα μεγαλύτερα αιολικά πάρκα στην Ελλάδα, το «Παναχαϊκό». Το αιολικό αυτό πάρκο έχει ισχύ 35 μεγαβάτ και θα παρέχει ετησίως 90.000 μεγαβατώρες, ικανές να τροφοδοτήσουν 25.000 νοικοκυριά, περισσότερα από τα μισά τής Πάτρας.

Περιζήτητα στελέχη

H αναθέρμανση του επιχειρηματικού ενδιαφέροντος, ελληνικού και ξένου, για την ελληνική αγορά αιολικών πάρκων έχει δημιουργήσει και μια αγορά εξειδικευμένων στελεχών που έχουν γίνει περιζήτητα από τους μεγάλους παίκτες, οι οποίοι πληρώνουν αδρά τα στελέχη αυτά. Όπως επισημαίνουν παράγοντες του χώρου, έχει ήδη αρχίσει ένας χορός μεταγραφών έμπειρων και εξειδικευμένων στελεχών, πολλά από τα οποία έχουν υπηρετήσει σε συγγενείς με την αγορά αιολικής ενέργειας δημόσιους φορείς, κυρίως από μικρές προς μεγάλες εταιρείες.

Εξαρτημένη κατά 57% από το πετρέλαιο η Ελλάδα

Εξαρτημένη είναι η ελληνική οικονομία από το πετρέλαιο, από το οποίο προέρχεται το 57% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνει η χώρα. Μάλιστα, το ποσοστό αυτό παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητο τα τελευταία χρόνια, δείχνοντας την ελάχιστη πρόοδο που έχει γίνει στο διάστημα αυτό σε ό,τι αφορά τη μείωση της εξάρτησης της Ελλάδας από το ακριβό και ρυπογόνο πετρέλαιο. Την ίδια στιγμή, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συμμετέχουν συνολικά με 5% στη συνολική κατανάλωση ενέργειας της χώρας, ενώ σε άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες το ποσοστό αυτό φτάνει και το 20%. Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στη διάρκεια της πρώτης συνεδρίασης του Συμβουλίου Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής δείχνουν και το μέγεθος της πετρελαϊκής μας εξάρτησης. Το 2004, η ακαθάριστη εγχώρια κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα ήταν 31 εκατ. τόνοι ισοδύναμου πετρελαίου (ΤΙΠ), υψηλότερη κατά 27% από τα επίπεδα του 1995. H συμμετοχή των πετρελαιοειδών σε αυτή ανήλθε σε 17,5 εκατ. τόνους ισοδύναμου πετρελαίου, από 14 εκατ. τόνους το 1995 (αύξηση 25%), αντιπροσωπεύοντας το 57% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας. Το 1995 αντιπροσώπευαν το 58%. Τα στερεά καύσιμα (λιγνίτης, κατά κύριο λόγο, και άνθρακας) βρίσκονται στη δεύτερη θέση με ποσοστό συμμετοχής στη συνολική κατανάλωση 30%, από 36% το 1995, σημειώνοντας μείωση της τάξεως του 17%.Στην τρίτη θέση βρίσκεται το φυσικό αέριο,με

ποσοστό συμμετοχής 7,3%, από 1% το 1995. Ας σημειωθεί ότι το φυσικό αέριο σημείωσε στη δεκαετία 1995-2004 αξιοσημείωτη αύξηση και από τους μόλις 44.000 τόνους ισοδύναμου πετρελαίου έφτασε τα 2,2 εκατ. τόνους ισοδύναμου πετρελαίου το 2004.

Συμμαχία Μότορ Όιλ - Iberdrola στην παραγωγή ρεύματος

H Μότορ Όιλ είναι ο ελληνικός στρατηγικός εταίρος που αναζητούσε επίμονα επί πολλούς μήνες ο ισπανικός ενεργειακός όμιλος της Iberdrola προκειμένου να μπει στην αγορά παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Όπως ανακοινώθηκε, οι δύο όμιλοι συμφώνησαν να συνεργασθούν για να συμμετάσχουν από κοινού στον πρώτο διαγωνισμό για την κατασκευή ιδιωτικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. H στρατηγική αυτή συμμαχία ανάμεσα σε δύο μεγάλους ενεργειακούς ομίλους αναμένεται ότι θα ανοίξει για τα καλά το παιχνίδι στον χώρο της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, υποχρεώνοντας και τους άλλους παίκτες (Όμιλος Μυτιληναίου, Κοπελούζου - ENEL, Ελληνική Τεχνοδομική - Βιοχάλκο - Edison, ΓΕΚ - Τέρνα, Χαλυβουργική) να επιταχύνουν τις οριστικές τους αποφάσεις. H υποβολή των προσφορών από τους ενδιαφερόμενους Έλληνες και ξένους μνηστήρες της αγοράς αναμένεται να γίνει περί τα τέλη του έτους. Αν και οι όροι της συμφωνίας δεν έχουν γίνει γνωστοί, η Μότορ Όιλ θα συνεισφέρει στην εταιρεία που θα δημιουργηθεί τις άδειες που ήδη κατέχει καθώς και το οικόπεδο όπου θα εγκατασταθεί η μονάδα και το οποίο βρίσκεται δίπλα στις εγκαταστάσεις του ελληνικού ομίλου, στο διυλιστήριο των Αγίων Θεοδώρων. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, το «πρώτο στάδιο της συνεργασίας είναι η από κοινού συμμετοχή τους στον διαγωνισμό του Διαχειριστoύ Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας A.E. (ΔΕΣΜΗΕ) για ανάπτυξη ηλεκτροπαραγωγής με αεριοστρόβιλους στη Νότια Ελλάδα μέσω της εταιρείας ΚΟΡΙΝΘΟΣ POWER A.E., που έχει τις απαιτούμενες άδειες».

Επενδύουν στο Αιγαίο με το βλέμμα στην Αττική!

Τη δημιουργία 44 αιολικών πάρκων σε νησιά του Βόρειου Αιγαίου σχεδιάζει ο Όμιλος του X. Ρόκα

Το πόσο ελκυστική είναι η αγορά των αιολικών πάρκων φαίνεται από τη μάχη που δίνουν οι ενεργειακοί όμιλοι - τρεις προς το παρόν - για τη διανομή της πίτας του Αιγαίου. Οι Όμιλοι Ρόκα - Iberdrola, Μυτιληναίου και Κοπελούζου - Σαμαρά έχουν καταθέσει προς έγκριση στη PAE επενδυτικά σχέδια που όλα μαζί - εφόσον υλοποιηθούν - αναμένεται να κοστίσουν πάνω από 4 δισ. ευρώ! Όταν (και αν) ολοκληρωθούν, τα αιολικά αυτά πάρκα θα παράγουν ενέργεια συνολικής ισχύος 3.000 μεγαβάτ, δηλαδή 4,5 φορές μεγαλύτερη από τη σημερινή συνολική εγκατεστημένη ισχύ τής χώρας!

Επειδή ακριβώς οι ανάγκες σε ηλεκτρισμό των νησιών του Αιγαίου μπορούν να καλυφθούν, σύμφωνα με στελέχη της ΔΕΗ, με 1.200 μεγαβάτ το πολύ, γίνεται σαφές ότι τα μεγαλόπνοα αυτά επενδυτικά σχέδια βλέπουν πολύ μακρύτερα. Αποσκοπούν, συγκεκριμένα, στην πώληση του ρεύματος που περισσεύει, στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Οι εν λόγω όμιλοι σκοπεύουν να εκμεταλλευτούν το γεγονός ότι στα νησιά του Αιγαίου, η ΔΕΗ είναι εύκολος «αντίπαλος», λόγω του ακριβού κόστους των πετρελαιοκίνητων μονάδων της, και έτσι να διοχετεύουν το επιπλέον ρεύμα που θα παράγουν από αιολική ενέργεια μέσω υποθαλάσσιου δικτύου υψηλής τάσης στο Λαύριο, και από εκεί σε ολόκληρη την Αττική.

H υποβρύχια σύνδεση

Το ενδιαφέρον τους δεν εκδηλώθηκε, έτσι ξαφνικά, στην τύχη. Στο πλαίσιο της νέας Μελέτης Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς Ενέργειας για την περίοδο 2006-2010, που εξήγγειλε το υπ. Ανάπτυξης, γίνεται λόγος για τη δυνατότητα διασύνδεσης του νησιωτικού συμπλέγματος της χώρας με το λεγόμενο νότιο σύστημα ηλεκτροδότησης, μέσω υποβρύχιου καλωδίου που θα φτάνει στην Εύβοια και το Λαύριο και που σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης Δ. Σιούφα, θα είναι έτοιμο έως το 2010. Το σχέδιο είναι ιδιαίτερα φιλόδοξο, ενώ θα απαιτηθούν μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για να υλοποιηθεί.

H δυσκολία του δεν είναι άσχετη με το γεγονός ότι ουδέποτε μέχρι σήμερα, η ΔΕΗ - παρ' ότι εξαγγέλλεται χρόνια τώρα - δεν τόλμησε να το υλοποιήσει, προτιμώντας τη δημιουργία αυτόνομων μονάδων της που λειτουργούν με πετρέλαιο στα νησιά. Το αυξανόμενο, ωστόσο,

Εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε Άνδρο, Τήνο, Πάρο και Νάξο έχουν ανακοινώσει οι Όμιλοι Κοπελούζου - Σαμαρά

κόστος του πετρελαίου καθιστά ασύμφορη τη λειτουργία των πετρελαιοκίνητων μονάδων, και η προοπτική να καλύπτονται οι ανάγκες των νησιών από ιδιώτες φαίνεται ότι βρίσκει σύμφωνη τη διοίκηση της ΔΕΗ, καθώς έτσι θα μπορέσει να αποδεσμευτεί από μια ζημιογόνο δραστηριότητα. Επιπλέον, θα πάψει να πληρώνει πρόστιμα πολλών εκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο για τους ρύπους που εκπέμπουν οι πεπαλαιωμένες μονάδες της στα νησιά.

«Μπλόκο» στους ανταγωνιστές

Ο Όμιλος Μυτιληναίου σχεδιάζει τη δημιουργία πάρκου παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας σε Μήλο, Κίμωλο και Σέριφο

Τα στελέχη των τριών ομίλων που εξήγγειλαν τη δημιουργία δικτύου αιολικών πάρκων στο Αιγαίο, επειδή εκτιμούν ότι η ΔΕΗ θα καθυστερήσει πολύ να προχωρήσει στο έργο διασύνδεσης των νησιών, ανακοίνωσαν ότι θα αναλάβουν οι ίδιοι τα έργα της υποβρύχιας διασύνδεσης. Όμως, στελέχη της ενεργειακής αγοράς πέραν των ομίλων Μυτιληναίου, Κοπελούζου και Ρόκα δεν βλέπουν με «καλό μάτι» τις κινήσεις αυτές και κάνουν λόγο για μια προσπάθεια των τριών ομίλων να αποκτήσουν περιοχές του Αιγαίου με πλούσιο δυναμικό, προκειμένου μόνο και μόνο να μπλοκάρουν αντίστοιχα επενδυτικά σχέδια από τρίτους.

ΤΑ ΝΕΑ , 22/07/2006

επιστροφή