«Κόκκινο» χτυπάει το θερμόμετρο σε ορισμένες περιοχές της Αττικής: διαφορές έως και 16,7 βαθμών Κελσίου έχουν καταγραφεί στο κέντρο της Αθήνας και σε περιοχές με δρόμους μεγάλης κυκλοφορίας, σε σύγκριση με τις θερμοκρασίες περιφερειακών δήμων.

Εντυπωσιακά είναι τα ευρήματα της επιστημονικής ομάδας του Τομέα Εφαρμογών Φυσικής υπό τον αναπληρωτή καθηγητή Μετεωρολογίας, M. Σανταμούρη. Διαφορά 5 βαθμών Κελσίου παρουσιάζουν σε ώρες αιχμής ένας πεζόδρομος της Πλάκας με δρόμο μεγάλης κυκλοφορίας που βρίσκεται κοντά.

Τουλάχιστον 3 βαθμούς Κελσίου χαμηλότερη είναι η θερμοκρασία στον Εθνικό Κήπο σε σχέση με τις γύρω περιοχές. Σύμφωνα μάλιστα με τις μετρήσεις, σε απόσταση ενός βήματος - όσο χρειάζεται για να περάσει κάποιος τις εισόδους του πάρκου - καταγράφεται διαφορά θερμοκρασίας ενός βαθμού Κελσίου.

Έχει και κόστος. Το φαινόμενο των "θερμικών νησίδων" οδηγεί και σε μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας. Ενδεικτικό είναι πως στην Ηλιούπολη ο αριθμός των ωρών για κλιματισμό είναι κατά τον μήνα Αύγουστο 26 ώρες, ενώ στο κέντρο της Αθήνας φτάνει τις 85 ώρες και στη Δυτική Αθήνα τις 104 ώρες. H διαφορά αυτή οδηγεί σε οικονομική επιβάρυνση της τάξης των 250 ευρώ τον χρόνο για τους κατοίκους της Δυτικής Αθήνας.

"H απεξάρτηση από το πετρέλαιο και η χρήση νέων μέσων μαζικής μεταφοράς, που θα λειτουργούν με υδρογόνο ή άλλες ήπιες μορφές ενέργειας" αποτελούν - σύμφωνα με τον καθηγητή Φυσικής της Ατμόσφαιρας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Χρ. Ζερεφό - το "μυστικό" για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Στις βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία αναφέρεται η καθηγήτρια Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κλέα Κατσουγιάννη. H αύξηση του αριθμού των θανάτων, αλλά και των εισαγωγών σε νοσοκομεία λόγω αναπνευστικών και καρδιαγγειακών προβλημάτων, είναι μερικές από τις άμεσες επιπτώσεις.

Όπως αναφέρει, περίπου 350.000 θάνατοι τον χρόνο σε χώρες της E.E. συνδέονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση, ενώ η ημερήσια έκθεση σε συγκέντρωση αιωρούμενων σωματιδίων (ΡΜ10) επιπέδου των 10 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο ανεβάζει κατά 0,5% την ημερήσια θνησιμότητα.

Όσον αφορά τις μακροχρόνιες επιπτώσεις, η κ. Κατσουγιάννη αναφέρει απλώς: "Όταν ένα παιδί μεγαλώνει σε πόλη με ατμοσφαιρική ρύπανση, οπωσδήποτε δεν αναπτύσσεται όπως εάν ζούσε σε ένα καθαρό περιβάλλον".

Στο μεταξύ, καμπανάκι κινδύνου κρούει η κ. Κατσουγιάννη όσον αφορά τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Συγκεκριμένα, χαρακτηρίζει εξαιρετικά ανησυχητικό το κείμενο νέας Οδηγίας που προωθείται προς ψήφιση από την Κομισιόν, εκτιμώντας πως οδηγεί τελικά σε χαλάρωση των ορίων για τα επίπεδα των ρύπων.

Υπό τις πιέσεις αυτοκινητοβιομηχανιών, αλλά και λόγω του ότι αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις δεν φτάνουν τους προβλεπόμενους στόχους, λέει η κ. Κατσουγιάννη, η νέα Οδηγία επιτρέπει κατ' αρχήν στις χώρες της E.E. να αφαιρούν τα αιωρούμενα σωματίδια φυσικής προέλευσης (όπως η σκόνη της Σαχάρας) από τις μετρήσεις των επιπέδων των συγκεκριμένων ρύπων.

"H πρόβλεψη αυτή αφήνει περιθώρια για αυθαίρετες εκτιμήσεις από τα κράτη-μέλη, τα οποία θα μπορούν πλέον να ισχυρίζονται πως τα σωματίδια είναι φυσικής προέλευσης, για να αποφεύγουν τους ελέγχους", σχολιάζει η κ. Κατσουγιάννη.

Έως και τους 60 βαθμούς Κελσίου μπορεί να φτάσει η θερμοκρασία των δρόμων, εξαιτίας των υλικών που χρησιμοποιούνται και τα οποία είναι εξαιρετικά απορροφητικά στην ηλιακή ακτινοβολία. Εάν για την κατασκευή τους χρησιμοποιούνταν άλλα υλικά, η θερμοκρασία της ασφάλτου δεν θα ξεπερνούσε τους 30 με 40 βαθμούς.

Κι όμως υπάρχουν απλές λύσεις, που μπορούν να εφαρμοστούν ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο των "θερμικών νησίδων". H μόνωση των οροφών στις πολυκατοικίες, αλλά και η φύτευση λουλουδιών σε αυτές, αποτελούν επίσης μέτρο αντιμετώπισης του προβλήματος - όπως και η χρήση των λεγόμενων "ψυχρών" υλικών στο βάψιμο των τοίχων ή στην κατασκευή πεζοδρομίων.

Παράλληλα, μικροί χώροι πρασίνου σε σημεία των πόλεων δίνουν "ανάσες". Πρωτοβουλίες έχουν αναλάβει ήδη η Νομαρχία Αθηνών, που ετοιμάζει ένα βιοκλιματικό κτίριο, αλλά και ο Δήμος Αθηναίων, με βιοκλιματικές μελέτες που θα γίνουν σε δύο περιοχές της πόλης.

ΤΑ ΝΕΑ , 20/05/2006